Dit jaar was de dag van de Franse taal op 21 maart jl. Ter gelegenheid daarvan stond een foodcar met de naam ‘Crêpes Nomades’ op het schoolplein van het Rembrandt College. Leerlingen en medewerkers kregen daar een Franse crêpe geserveerd en konden hun Frans oefenen met de Fransman die eigenaar is van de foodcar. Ook wethouder Lochtenberg was uitgenodigd, want de dag was omgedoopt tot ‘dag van de taal op het RC’. Hij kreeg de eerste crêpe aangereikt.
Met die naamswijziging en zijn aanwezigheid werd een klein beetje gevierd dat er binnen het Rembrandt College allerlei ontwikkelingen zijn op het gebied van taal. Waarom was dat?
In de eerste plaats omdat de docenten op het Rembrandt College bezig zijn met het thema ‘begrijpend lezen’ in het kader van de schoolbrede nascholing die ze volgen om de leesvaardigheid bij leerlingen te verhogen. Dat thema wordt volgende week afgesloten. In de tweede plaats omdat het RC hard op weg is een school voor versterkt talenonderwijs (VTO) te worden. Volgend jaar wordt tweetalig onderwijs ingevoerd, naast het Cambridge English dat steeds populairder wordt op het RC. Bovendien kunnen havo- en vwo-leerlingen in leerjaar drie starten met de Franse variant van Cambridge English: DELF. Dat staat voor diplôme d’études en langue française, een internationaal erkend diploma voor de vaardigheid in het Frans.
Buiten dat alles: de crêpes smaakten prima.
Aandacht voor taal in elke les op het Rembrandt College
In 2022 kende het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de school een subsidie toe die ingezet kon worden om de basisvaardigheden van leerlingen op het gebied van taal, rekenen, burgerschap en digitale geletterdheid te versterken. Niet dat het Rembrandt hier slecht op scoorde, helemaal niet – onder de meedingende scholen is gewoon geloot. Het was een gelukkig toeval dat de school in de prijzen viel. En daar wist het RC wel raad mee.
Zo hebben de taalcoördinatoren van alles bedacht om de taalvaardigheid van leerlingen te vergroten. In eerste instantie gaat de aandacht uit naar leesvaardigheid. Op begrijpend lezen scoren Nederlandse scholieren namelijk bijzonder slecht, heeft recent onderzoek uitgewezen. Zorgelijk, want wie moeite heeft teksten te begrijpen valt in onze geletterde samenleving al snel buiten de boot. ‘Op het eindexamen Nederlands moeten leerlingen teksten analyseren’, legt taalcoördinator Marleen Davelaar uit. ‘Welke signaalwoorden zien ze, wat is het verband tussen de alinea’s, dat soort dingen. Daar wordt al vanaf de basisschool op geoefend. Handige trucjes, maar daarmee begrijp je nog niet wat er staat. Om de leesvaardigheid te bevorderen moet je andere dingen doen.’
Taalbewuste vaklessen geven bijvoorbeeld. Taal komt immers bij alle vakken kijken. Aan leerkrachten de opdracht om zich bewust te zijn van de woorden die ze gebruiken en die leerlingen misschien niet begrijpen. Zulke woorden moeten dan natuurlijk worden uitgelegd. Een andere opdracht is om leerlingen regelmatig een tekst te laten lezen over een actueel onderwerp dat met het vak te maken heeft. Daar kunnen allerlei verwerkingsopdrachten uit voortvloeien, zoals met elkaar in debat gaan of een presentatie houden. ‘We krijgen van leerkrachten terug dat het werkt’, zegt taalcoördinator Nicolette Hendriks. ‘Leerlingen durven vaker te vragen wat woorden betekenen, ze vinden de opdrachten leuk, zijn meer betrokken bij de les. Dat is natuurlijk heel stimulerend.’
Op school wordt intussen ook gewerkt met Diataal. Dit is een toets die de leesvaardigheid van leerlingen meet. Zo krijg je in de gaten wat de knelpunten zijn en waar dus aan gewerkt moet worden. Sommige brugklassers komen al niet op het vereiste startniveau 1F binnen bijvoorbeeld. Voor hen zijn er steunlessen die zich uitsluitend richten op leesvaardigheid. Voor zaken als spelling en grammatica zijn er andere steunlessen. Die biedt het Rembrandt al jaren aan, in onder- en bovenbouw.
Om het lezen te bevorderen krijgen alle leerlingen van het Rembrandt College verder een gratis bibliotheekpas, hebben ze toegang tot een digitale krantenbank en kunnen ze in de mediatheek van de school terecht. Daar wordt maandelijks een andere zogenaamde thematafel ingericht om boeken extra onder de aandacht te brengen. Maar niet alleen de school moet de leesvaardigheid van leerlingen bevorderen, vinden de taalcoördinatoren én de schoolleiding, de ouders hebben hierin ook een verantwoordelijkheid. Nicolette Hendriks: ‘Zien hun kinderen hen wel eens een boek pakken of de krant lezen? Wordt er thuis over de actualiteit gesproken? Dat is ook heel belangrijk. Als een kind weet wat er in de wereld speelt en dan een keer de krant pakt, heeft het meer kapstokken om een verhaal aan op te hangen. Dat stimuleert om verder te lezen.’
